Toevoegen aan mand  

 zoekresultaat

Ambachtelijke productie in steden

AuteurBlonk-van den Bercken A. L, Verhoeven A. A. A., van Londen H., Oudhof J. W., Overmars G. & Lobbes M. E.

Editor--

Jaar2020

PublicatietypeBoek

SerieNederlandse Archeologische Rapporten NAR

Volume66

SubtitelEen inventarisatie en analyse op hoofdlijnen van archeologische aanwijzingen voor ambachtelijke productie in steden in de late middeleeuwen en nieuwe tijd

Pagina’s307

UitgeverRijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek

PlaatsAmersfoort

ISBN9789057993268

Citation key--

Trefwoorden--

Plaatsgegevens

Exemplaar127970 Reknummer33

Inhoud
Inleiding 7-10
  • De opdracht , p. 7
  • Probleemstelling , p. 8
  • Vraagstelling , p. 8
  • Het disciplinaire perspectief , pp. 8-9
  • Afbakening onderwerp , p. 9
  • De gegevens , p. 9
  • Materiaalgroepen , pp. 9-10

Conceptueel kader 11-25
  • Het thema , p. 11
  • Verstedelijking , pp. 11-13
  • Stedelijke netwerken , pp. 13-16
  • Agrarische samenleving en handelskapitalisme , p. 16
  • Innovaties en specialisatie , p. 17
  • Ambachten (Ontwikkeling van ambachtelijke specialisatie, Vermelding van ambachten in gilden) , pp. 17-19
  • Archeologie en ambachtelijke productie , pp. 19-20
  • De kennislacune in beeld , p. 20
  • Productietypen , pp. 20-21
  • Chaîne opératoire en behavioural chain , pp. 21-22
  • Archeologische vindbaarheid , pp. 22-23
  • Hoe draagt de beantwoording van onderzoeksvragen bij aan het kader? , pp. 23-25

Gegevensverzameling, database en kaarten 27-34
  • Aard van de gegevens , p. 27
  • Selectie van steden en onderzoeken , pp. 27-28
  • Methode van inventariseren , pp. 28-30
  • Interviews en verworven literatuur , pp. 30-32

Representativiteit van de gegevens 35-42
  • Selectie van rapporten , pp. 35-36
  • Geschiktheid van rapporten , pp. 36-38
  • Opgravingsareaal , pp. 38-40
  • Periodisering en informatiewaarde , pp. 40-41
  • Onderzoeksvragen in het eerste deel van deze studie , p. 42

Het spectrum van ambachtelijke productie 43-58
  • Ambachtelijke productie: vindplaatsen en indicatoren , p. 43
  • Ambachten en materiaalgroepen (Materiaalgroep 'bouwmateriaal', Materiaalgroep 'dierlijk overig', Materiaalgroep 'glas', Materiaalgroep 'grondstof overig', Materiaalgroep 'hout', Materiaalgroep 'keramiek', Materiaalgroep 'leer', Materiaalgroep 'metaal',… , pp. 43-58
  • ...Materiaalgroep 'molen', Materiaalgroep 'onbekend', Materiaalgroep 'plantaardig overig', Materiaalgroep 'schepen', Materiaalgroep 'steen', Materiaalgroep 'textiel', Materiaalgroep 'voedsel')
  • Conclusie , p. 58

Metaal 59-82
  • Ambachten, sporen en structuren , pp. 59-62
  • Ijzer (Stap 1: het delven van ijzererts, Stap 2: ijzerwinning door middel van de directe- of indirecte methode, Stap 3: raffinage ofwel herverhitting, Stap 4: smeden, Brandstoffen in smidsen, Het gieten van ijzer, Technische vernieuwingen) , pp. 62-69
  • Non-ferro metalen (Productieproces metaalgieten, Klokgieten, Overige ambachten non-ferro metalen) , pp. 69-76
  • Edelsmeden (Werkplaats van de goudsmid) , pp. 76-79
  • Conclusie (Welke stappen uit het proces zijn archeologisch geïdentificeerd?, Aanbevelingen voor het identificeren van metaalbewerking) , pp. 79-81

Keramiek 83-100
  • Ambachten, sporen en structuren , pp. 83-84
  • Materiaalgroep en -soort , pp. 84-85
  • Productieproces keramiek (Stap 1: grondstof winnen, Stap 2: prepareren van de klei, Stap 3: van klei tot vorm, Stap 4: drogen tot leerhard, Stap 5: handhaven en versieren van de leerharde vorm, Stap 6: bakken van aardewerk, Industriële pottenbakkerij… , pp. 85-95
  • ...in de latere negentiende en twintigste eeuw)
  • Productieproces kleipijpen (Stap 1: grondstof verzamelen, Stap 2: prepareren klei, Stap 3: van klei tot pijp, Stap 4: vorm drogen tot leerhard, Stap 5: glazen van de kleipijp, Stap 6 bakken van kleipijpen) , pp. 95-97
  • Pijpaarden beelden , pp. 97-98
  • Conclusie (Welke stappen uit het proces zijn archeologisch geïdentificeerd?, Aanbevelingen voor het identificeren van keramiekproductie) , pp. 98-100

Voedsel 101-115
  • Ambachten, sporen en structuren , pp. 101-103
  • Bierbrouwen (Stap 1: mouten, Stap 2: maischen, Stap 3: koken, Stap 4: gisten) , pp. 103-109
  • Broodbakken , pp. 109-111
  • Grutten , p. 111
  • Kaasmaken , pp. 111-112
  • Slachten , p. 112
  • Suikerbakken , pp. 112-113
  • Visserij , p. 113
  • Voedselproductie , pp. 113-114
  • Onbekend , p. 114
  • Conclusies en aanbevelingen , p. 115

Textiel 117-139
  • Productieproces laken (Stap 1: grondstoffen, Stap 2: sorteren en wassen, Stap 3: kaarden en kammen, Stap 4: spinnen, Stap 5: weven, Stap 6: vollen, Stap 7: verven) , pp. 119-131
  • Productieproces linnen (Stap 1: grondstoffen, Stap 2: prepareren grondstof, Stap 3: spinnen en weven, Stap 4: bleken) , pp. 131-135
  • Keuren , pp. 135-137
  • Verwerken , pp. 137-138
  • Conclusie (Welke stappen uit het proces zijn archeologisch geïdentificeerd?, Aanbevelingen voor het identificeren van textielproductie) , pp. 138-139

Leer 141-160
  • Spectrum en volume , pp. 141-142
  • Proces leerlooien (Huiden, pseudoleer en leer (Stap 1: grondstoffen, Stap 2: prepareren huiden, Stap 3: plantaardig looien, Stap 4: nabewerking van het leer na het looien)) , pp. 142-154
  • Productieproces leerbewerken (Stap 1: grondstoffen, Stap 2: vervaardigen van lederen gebruiksvoorwerpen) , pp. 155-158
  • Conclusie (Welke stappen uit het proces zijn archeologisch geïdentificeerd?, Advies voor toekomstig onderzoek) , pp. 159-160

Dierlijk overig 161-172
  • Spectrum en volume , pp. 161-163
  • Bewerken van been (Stap 1: grondstoffen, Stap 2: prepareren van bot, Stap 3: in vorm brengen van product, Stap 4: kleuren) , pp. 163-167
  • Bewerken van hoorn , p. 168
  • Bewerken van gewei en ivoor , p. 168
  • Andere ambachten in materiaalgroep 'dierlijk overig' (Kaarsenmaken, Lijm) , pp. 168-171
  • Conclusie (Welke stappen uit het proces zijn archeologisch geïdentificeerd?, Aanbevelingen voor het identificeren van vindplaatsen) , pp. 171-172

Overige materiaalgroepen 173-196
  • Grondstof overig , pp. 173-176
  • Schepen , pp. 176-178
  • Molen , pp. 178-182
  • Bouwmateriaal , pp. 182-184
  • Hout , pp. 184-186
  • Glas , pp. 186-189
  • Steen , pp. 189-190
  • Plantaardig overig , pp. 190-192
  • Materiaalgroep 'onbekend' , pp. 193-195
  • Conclusies , p. 195

Conclusies over ambachten, productieprocessen en werkplaatsen 197-199

Verspreiding van ambachtelijke productie 205-236
  • Verspreidingsbeelden van ambachten binnen steden (Amsterdam, Alkmaar, Bergen op Zoom, Deventer, Gouda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Zutphen) , pp. 205-221
  • Locatiekeuzes binnen de steden , pp. 221-228
  • Ordening naar stedencluster , pp. 228-230
  • Ordening naar gewest , pp. 230-232
  • Ordening naar handelsroute , pp. 232-233
  • Ordening naar ambacht , pp. 233-236

Historische reflectie: de ambachtsgilden 237-250
  • Het gildesysteem , p. 237
  • Ontwikkeling van het gildesysteem , pp. 238-242
  • De sociale positie van ambachtslieden , pp. 242-244
  • Geografische spreiding , pp. 244-246
  • Ambachtsgilden in Utrecht , pp. 246-247
  • Ambachtsgilden in Gouda , pp. 248-249
  • Conclusie , p. 250

Aanbevelingen 251-252

Synthese 253-259
  • Vraag 1: Welke soorten ambachtelijke productie vonden in steden plaats? , p. 253
  • Vraag 2: Waar vonden de verschillende ambachtelijke activiteiten binnen (en net buiten) de steden plaats? , pp. 254-256
  • Vraag 3: Wat is de omvang van de productie binnen de verschillende steden (aantallen werkplaatsen en producten)? , p. 256
  • Vraag 4: Hoe is de productiewijze? , pp. 256-257
  • Vraag 5: In welke mate is productie zelfvoorzienend / bedoeld voor export naar andere steden? , p. 257
  • Vraag 6: Is sprake van regionale differentiatie van de productie? , pp. 257-258
  • Vraag 7: Zijn er aanwijzingen voor bovenregionale verspreiding van ambachtelijke producten? , p. 258
  • Vraag 8: is sprake van standaardisatie wat betreft producten, bijvoorbeeld in vorm of decoratie? Zijn er wat dit betreft verschillen tussen steden? Licht dit toe , pp. 258-259
Toevoegen aan mand  

 zoekresultaat